İlaç Kullanımı

İLAÇ ETKİLEŞMELERİ

Bugün, ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmak eskisinden daha önemli ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek için bilgiler edinme olanakları daha fazladır.

  • Birden fazla ilaç kullanıldığında, veya
  • Birkaç hekimin gözetiminde olunduğunda ya da
  • Aynı anda çeşitli sağlık sorunları ile baş edilmesi gerektiğinde,

ilaç etkileşmeleri riski yüksektir.

İlaç etkileşmeleri,

  • İlacın etkinliğini azaltabilir,
  • Beklenmedik yan etkilere neden olabilir, veya 
  • İlacın etkisini artırabilir, hatta bazen yaşamsal bir tehdit oluşturabilir.

Reçeteli ya da reçetesiz bir ilacı kullanmadan önce etiketini dikkatle okumak ve önemli ilaç etkileşmeleri hakkında bilgi edinmek sağlık için son derece olabilir.

İlaç etkileşmeleri üç ana gruba ayrılabilir:

1-İlaç-İlaç etkileşmeleri: İki veya daha fazla ilaç birlikte kullanıldığında birbirini etkileyebilir ve beklenmedik bir yan etki ortaya çıkabilir.Örneğin uyku ilacı ile alerji ilacı (antihistaminik) birlikte alındığında hareketler yavaşlayabilir ve otomobil ya da alet / makine kullanmak tehlikeli olabilir.

2-İlaç - Besin / İçecek etkileşmeleri İlaçların yiyeceklerle veya içki ya da meşrubatla birlikte alındığında ortaya çıkar. Örneğin alkol ile bazı ilaçlar bir araya geldiğinde yorgunluk hissine ve hareketlerin yavaşlamasına yol açarlar.

 

 

3-İlaç- Hastalık etkileşmeleri: Var olan bir sağlık sorunu bazı ilaçların zararlı hale gelmesine yol açabilir. Örneğin tansiyon yüksekse (hipertansiyon)  burun tıkanıklığını açıcı bir ilaç (nazal dekonjestan) istenmeyen bir etki oluşturabilir.

Reçetesiz ilaçlarla ilaç etkileşmeleri:

İlacın kutusundaki etikette, içindekiler ve saklama koşulları gibi önemli uyarılar bulunur. O nedenle ilacı kullanmadan önce mutlaka dikkatle okunması gerekir.

Kutunun içinde bulunan Kullanma Talimatı ise:

  • Etkin madde ve yardımcı maddeler
    • İlacın ana kullanım amacını sağlayan etkin maddeler, ve
    • Renklendirici, tatlandırıcı vb. yardımcı maddeler
  • İlacın ne olduğu ve ne için kullanıldığı
    • İlacın içinde bulunan etkin maddelerin adları ve miktarları,
    • Hher maddenin kullanım amacı, tıbbi sınıfı
  • Kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler
    • Önemli ilaç etkileşmeleri,
    • İlacı kullanmadan önce hekim veya eczacıya hangi durumlarda danışılması gerektiği,
    • İlacın etkisini ya da güvenliğini azaltacak tıbbi durumlar,
    • Hangi durumlarda kullanılmaması gerektiği,
    • Gebelik ve emzirme sırasında  kullanım,
    • Ürün içeriğinde bulunan ve diyet kısıtlamaları ya da alerjileri olan hastalar için önemli olabilecek bazı yardımcı maddelere (örneğin sodyum içeriği) ilişkin  önemli uyarılar

  • Nasıl kullanıldığı
    • Kullanma süresi ve güvenli kullanım miktarı (dozu),
    • Kullanımla ilgili özel talimatlar (ağızdan alınma, göze sürme, buruna damlatma vb. bilgiler)
  • Yan etkilerin neler olduğu
    • Önemli yan etkiler,
    • İlacın hangi belirtilerle karşılaşıldığında kesilmesi gerektiği
  • Saklanmasına ilişkin bilgiler
    • Işıktan koruma ya da buzdolabında saklama benzeri bilgiler  

Bölümlerinden oluşur.

İlaç etkileşmeleri hakkında bilgilenme

İlaçları kullanmaya başlamadan önce hekim veya eczacı ile konuşulmalı, hekim yeni bir ilaç reçetesi yazdığında kullanılmakta olan tüm diğer ilaçların

  • reçeteli ve reçetesiz,
  • vitaminler, minerallar,
  • diyet katkıları, 
  • bitkisel kaynaklı olanlar
  • hatta sık tüketilen yiyecek ve içeceklerin

listesi verilmelidir. Eczaneden alınan her ilacın içinde Kullanma Talimatuı veya prospektüsünün olduğundan emin olunmalıdır.

Bir ilacı kullanmaya başlamadan önce hekim veya eczacıya şu sorular sorulmalıdır:

  • Diğer ilaçlarla birlikte alabilir miyim?
  • Kaçınmam gereken yiyecek, içecek veya başka bir ürün var mı?
  • Olası ilaç etkileşmelerinin  bilmem gereken belirtileri neler?
  • İlaç vücudumda nasıl etki gösterecek?
  • Bu ilaç veya durumumla ilgili  ek ve güvenilir bilgilere (örneğin internet aracılığıyla) ulaşabilir miyim ?

İlacın güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl kullanılacağının hasta veya bakıcısı tarafından öğrenilmesi gerekir.

İlacın etiketindeki ve  Kullanma Talimatındaki bilgilerden

  • Ne için kullanıldığı
  • Nasıl kullanılması gerektiği
  • İlaç etkileşmeleri ve yan etki risklerini azaltmak için ne yapılması ve yapılmaması gerektiği

hakkındaki bilgiler alındıktan sonra ek sorular olursa hekime veya eczacıya danışılmalıdır.

Farklı ilaçlar, aynı etkin maddeyi içerebilirler. Birden fazla reçetesiz ilaç kullanıldığında aşırı dozdan kaçınmak için  her bir ürünün etkin maddelerine ve miktarlarına dikkat etmek gerekir.

Belli koşullarda (örneğin gebelik veya emzirme, bazı maddelere karşı alerji vb. ) reçete yazılmadan ya da ilaç alınmadan önce durum mutlaka hekime bildirilmelidir.